Land van drietaligheid

Een levend laboratorium van minderheidscultuur en openheid naar de wereld

Niet alles wat je zoekt in een gebied is direct zichtbaar. De bergen, bossen, meren en kastelen van Trentino maken bij de eerste aanblik al indruk, maar om meer te zien dan het uitzicht en dichter bij de lokale geschiedenis, tradities en manier van leven te komen, moet je een brug, een diepere verbinding, bouwen. 

Niet zomaar een museumstuk

In Trentino bestaan al eeuwenlang verschillende talen en culturen naast elkaar. In de Valle dei Mòcheni is deze aanwezigheid duidelijk: de Mòcheno-gemeenschap houdt een taal in leven die volledig is geïntegreerd in het hedendaagse leven.

In de laatste decennia is er een grammatica vastgelegd en zijn een woordenboek en nieuwe neologismen ontstaan die het gebruik van de taal in de moderne context mogelijk maken. De standaardisatie is een delicaat traject: zij elimineert de variatie niet, maar beschrijft en behoudt haar. Het doel is om een model te creëren dat de natuurlijke diversiteit kan omvatten van de taal, de taalvarianten, de lokale kenmerken en de historische invloeden van het contact met het Duits en het Italiaans.

Filzerhof

Het woordenboek, zoals dat van Barbara Laner, brengt zeer rijke nuances aan het licht: termen als hozen (tegenwoordig “temmen”, vroeger “zogen”) of het kooswordje spazl, dat moeilijk te vertalen is en in familieverband wordt gebruikt, wijzen op een diepe culturele wereld. 

Minderheidstalen zijn levende hulpbronnen. Hun bescherming is een collectieve waarde die iedereen verrijkt. Deze talen kennen is ook een recht en een plicht van de meerderheidsgemeenschap, want zonder minderheden zou Trentino armer en eenvormiger zijn, en niet de gelaagdheid hebben die het gebied uniek maakt. 

De Valle dei Mòcheni, land van drietaligheid

Drie talen, één adem

In de meertalige school in Fierozzo (Vlarotz) wordt het Mòcheno naast het Italiaans, Duits en Engels gesproken in een omgeving waar de talen niet alleen naast elkaar bestaan, maar met elkaar verweven zijn.

De lokale taal wordt een brug naar de buitenwereld, een middel om buiten de Alpen te communiceren en naar Tirol, Zuid-Tirol of Beieren te gaan, bestemmingen waar veel jongeren uit de vallei gaan studeren of werken. Het bevorderen van de tweetaligheid Mòcheno-Italiaans, met daarnaast de kennis van het Duits en het Engels, is een echt hulpmiddel waarmee zij zich kunnen oriënteren in een complexe en onderling verbonden wereld.

Talen brengen verhalen, ideeën en nuances met zich mee. Dit erkennen is cruciaal om ervoor te zorgen dat de Mòcheno-taal, zoals elke minderheidstaal, levendig, vitaal en een volwaardig onderdeel van de hedendaagse samenleving blijft. En van de toekomst. 

Het Mòcheni-dal

Tussen mythe en werkelijkheid
GA NAAR DE PAGINA’S
Published on 11/12/2025