OPOWIEŚĆ O TRENTINO, SNUTA PRZY STOLE

Smaki i aromaty enologii, serowarstwa i sadownictwa, wywodzące się z tradycji i wiedzy przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Wina, górskie sery, jabłka i owoce leśne, pstrągi i golce hodowane w czystych wodach potoków oraz masa innych, doskonałych produktów rolno-spożywczych Trentino są świetnymi ambasadorami tego regionu, gdzie szczególną troskę przykłada się do poszanowania środowiska oraz dążenia do zrównoważonego rozwoju.

Czyste powietrze Dolomitów i szczególna morfologia gór sprawiają, że Trentino jest wyjątkowym środowiskiem do produkcji wina, gdzie nabiera ono szczególnego aromatu, tworząc tym samym jeden z najważniejszych obszarów winiarskich we Włoszech i Europie.

Wysoką jakością poszczycić się mogą produkowane w regionie wina, na przykład pochodzące z doliny Valle dei Laghi rodzime wino Nosiola i wytwarzane z tego samego szczepu Vino Santo, następnie: Marzemino z doliny Vallagarina, Teroldego z równiny Piana Rotaliana, które uzyskały zaszczytny znak DOC Trentino, a także wino Müller Thurgau, które w dolinie Val di Cembra znalazło idealne warunki do wzrostu.

Każda chwila jest odpowiednia, żeby wznieść toast w iście trydenckim stylu, sięgając po górskie bąbelki, czyli wino musujące Trentodoc - doskonały aperitif i dodatek do kolacji. Wspaniały smak doceniany na całym świecie, być może oddający lepiej niż rzeka słów koloryt tej prowincji, jej przyrody, otoczenia i gór. O ile do produkcji zwykłego wina wystarczy często parę miesięcy, o tyle wino musujące Trentodoc uzyskiwane klasyczną metodą wymaga o wiele dłuższego okresu, który waha się od minimum 15 miesięcy, zgodnie z zasadami odpowiedniej sztuki winiarskiej, do nawet 10 lat, jak w przypadku wina Grande Riserva. Za ochronę jakości metod produkcji tych win musujących odpowiedzialny jest Instytut Trento Doc, założony w 1984 roku.

Wspomnieć należy również o innym słynnym trunku rodem z Trentino, czyli grappie. Istnieją trzy rodzaje grappy - pozyskiwane z aromatycznych winogron, przeznaczone do dojrzewania oraz te produkowane z mieszanych wytłoków. Gwarancję każdego z rodzajów trunku stanowi znak Trentino Grappa.

Na górskich pastwiskach Trentino produkuje się około 70 tysięcy kwintali mleka, wyróżniającego się wysoką jakością, ponieważ jest ono pozyskiwane w górach, gdzie zwierzęta żywią się każdego dnia tylko świeżą trawą, ziołami i wodą. Na łonie nieskażonej natury powstaje nie tylko mleko, ale również masło i sery wyróżniające się doskonałą jakością, osiąganą również dzięki doświadczeniu, miłości i pracy manualnej, trosce o szczegóły oraz wysiłkowi, jaki pasterze i rolnicy wkładają każdego dnia w funkcjonowanie ponad 300 aktywnych górskich gospodarstw. Chlubą trydenckiej produkcji nabiału jest ser Trentingrana, który wraz z serami Puzzone di Moena, Spressa delle Giudicarie oraz Vezzena z płaskowyżów w Alpach Cymbryjskich uzyskał znak Chronionej Nazwy Pochodzenia (wł. DOP). Casolèt z doliny Val di Sole, Tosela i Masło Botìro z Primiero otrzymały z kolei znak jakości Slow Food.

Smaczne, soczyste, zdrowe i odżywcze trydenckie jabłka, uprawiane na większości obszaru prowincji, są symbolem tego terytorium. Szczególną sławą cieszą się jabłka z doliny Val di Non, gdzie warunki klimatyczne, ekspozycja terenu oraz właściwości gleby są elementami decydującymi o niepowtarzalnym smaku, chrupkości i zapachu tych owoców. Nasłonecznienie dolin, gdzie słońce operuje ponad 2500 godzin w roku, pozwala na uzyskanie doskonałej dojrzałości; jabłko “Mela Val di Non” jako pierwsze, i jak do tej pory jedyne włoskie jabłko, otrzymało europejski znak Chronionej Nazwy Pochodzenia ChNP (wł. DOP). Uprawia się tu rozmaite odmiany, ale trzy z nich zasługują na specjalne wyróżnienie: Reneta kanadyjska, o dużej zawartości przeciwutleniaczy, przepyszna po upieczeniu, wykorzystywana do przygotowywania słynnej strucli; Red delicious (bajkowe “jabłko królewny Śnieżki”), doskonałe jako deser lub starte na podwieczorek; kruche Golden delicious, kwintesencja tego owocu, najpopularniejsza odmiana uprawiana w Europie, najchętniej wybierana przez włoskie rodziny. W rejestrze chronionych oznaczeń geograficznych Unii Europejskiej jabłka z Trentino opatrzone nazwą IGP Mele del Trentino otrzymały znak Chronionego Oznaczenia Geograficznego, a należą do nich następujące odmiany: Golden Delicious, Red Delicious, Gala, Fuji, Morgenduft, Reneta, Granny Smith, Pinova. Wszystkie te odmiany jabłek charakteryzują się konkretnymi parametrami jakościowymi, szczegółowo opisanymi w specyfikacji. Średnia roczna produkcja wynosi około 500 tysięcy ton.

Szlaki wina i smaków (Strada del Vino e dei Sapori)

Cały obszar Trentino wyróżnia się obecnością terenów uprawnych i winnic, gospodarstw rolnych i producentów, którzy dbają o rozwój branży rolniczej. Trzy Szlaki wina i smaków wiodą przez obszar Trentino, pozwalając odkryć to, co wyróżnia produkty rolno-spożywcze tego terytorium, wytwarzane w zgodzie z tutejszą tradycją; Szlak wina i smaków Trentino, Szlak jabłek i smaków dolin Val di Non i Val di Sole oraz Szlak serów w Dolomitach. www.tastetrentino.it

Marka Qualità Trentino

Marka Qualità Trentino narodziła się w 2017 roku, aby zagwarantować pochodzenie, autentyczność, pełną możliwość śledzenia etapów produkcji oraz zgodność z określonymi standardami jakościowymi, ustalonymi przez rygorystyczne specyfikacje. Produkty z zaszczytnym znakiem mogą zostać wprowadzone na rynek dopiero po weryfikacji procesu produkcyjnego. Lista doskonałych produktów z gwarancją tego znaku rozszerza się każdego roku i aktualnie certyfikat obejmuje następujące kategorie produktów rolno-spożywczych: mleko, sery, masło, jabłka, mięsa i wędliny, pstrągi i golce, warzywa uprawne, warzywa ogrodowe, piwo i produkty owocowe. W roku 2020 rodzina produktów ze znakiem Qualità Trentino poszerzyła się o octy i cydry owocowe, a także jajka trydenckie. (www.trentinoqualita.it)

Coraz bardziej ekologicznie

Procesy produkcyjne zorientowane są coraz częściej na zrównoważony rozwój i poszanowanie bioróżnorodności. Obecnie Trentino poszczycić się może produkcją ekologiczną stanowiącą 6% ogólnej produkcji rolnej, a to za sprawą 1214 podmiotów działających w tym sektorze i powierzchni zajmowanej przez uprawy ekologiczne o wielkości 18.266 ha.

Przeważa produkcja małych owoców i warzyw ogrodowych, warzyw uprawnych i roślin leczniczych, winogronu, pasz i roślin pastewnych. Na terytorium Trentino znajdują się już cztery Eko-okręgi, obszary geograficzne, na których rolnicy, mieszkańcy, operatorzy z branży turystycznej, stowarzyszenia i administracja publiczna zawarły porozumienie w sprawie zrównoważonego zarządzania lokalnymi zasobami w oparciu o ekologiczny model produkcji i konsumpcji. Z pewnością ciekawostką jest fakt, że najbardziej rozległą gminą rolniczą w Trentino jest jego stolica, czyli Trydent, gdzie 1500 hektarów przeznaczone jest pod uprawy. Gmina Trydentu poszczycić się może nie tylko znaczną powierzchnią uprawną (zajętą nie tylko przez winnice), ale również społeczeństwem oraz rolnictwem wyraźnie zainteresowanym produktami ekologicznymi, czego dowodem może być fakt, że 30% produkcji w tej gminie posiada certyfikat ekologiczny.