ODKRYWAJĄC MIEJSCA WPISANE NA LISTĘ ŚWIATOWEGO DZIEDZICTWA UNESCO

Esencja Dolomitów tkwi w skałach, tworzących smukłe, strzeliste formacje (La Corbusoer określił je niegdyś jako “najpiękniejsze na świecie twory architektoniczne”), które wraz z upływem dnia mienią się całą feerią barw. Gdy na zewnątrz powoli zapada zmierzch obserwować można wyjątkowo piękne zjawisko zwane “enrosadira” – skały oblewają się wówczas gamą ciepłych odcieni, od żółci po ciemną czerwień. “Blade Góry” powstały w wyniku wyjątkowo ciekawego procesu geologicznego, którego początki sięgają 280 milionów lat wstecz. Na terenie obecnych Dolomitów znajdowało się rozlewisko, którego wody uchodziły do zatoki tropikalnego Oceanu Tetydy rozciągającego się między Europą i Afryką, a graniczącego z masywem Pangea. Z czasem, gdy wody Tetydy zaczęły ustępować, ocean wdarł się na terytorium, na którym obecnie znajdują się Dolomity. Morze było płytkie i ciepłe, przypominające dzisiejsze wybrzeża tropikalne. Od epoki triasu głębokość morza ulegała wielokrotnej zmianie. Za każdym razem, gdy poziom oceanu spadał, liczne występujące w nim mikroorganizmy tworzyły różnorodne formacje i rafy.

Wówczas nastąpiło przełomowe wydarzenie: ok. 65 milionów lat temu, w końcowym okresie kredy, Dolomity zaczęły wypiętrzać się, co było konsekwencją napięć powstałych między europejską i afrykańską płytą kontynentalną. Podczas następującej epoki czwartorzędu i okresowi zlodowacenia, góry na ponad dwa miliony lat pokryły się lodem. Ostatecznie, wraz z upływem epoki lodowcowej, u podnóża gór pojawiły się pierwsze domostwa.

Geologiczna historia Dolomitów stanowi dziś punkt odniesienia w dziedzinie nauk dotyczących powstania ziemi, co wynika z łatwości odczytywania poszczególnych warstw skalnych. Historia ziemi jawi się tu niby wielka, skalna księga. W 2009 roku Dolomity zostały wpisane na Światową Listę Dziedzictwa UNESCO.

Dziś, podobnie jak w przeszłości, Dolomity wywierają niesamowite wrażenie – strzeliste, pionowe skały i szczyty wznoszące się na wysokość 1.600 m ponad gęstymi lasami i zielonymi pastwiskami oraz całe mnóstwo barw oblewających „Blade Góry” są absolutnie godne podziwu.

Rezerwat Biosfery UNESCO, Geopark i prehistoryczne domy na palach na terenie Alp

Wspomniane miejsca, prócz Dolomitów, zostały również wpisane na listę światowego dziedzictwa. Wraz z docenionym w 2015 roku przez UNESCO “Riserva della Biosfera Alpi Ledrensi e Judicaria” (Rezerwat Biosfery Alp Ledro i Judicarii), na terenie Trentino znajduje się dziś więcej kategorii różnych miejsc wpisanych na listę UNESCO, niż w niejednym państwie na świecie. Chroniony obszar ponad 6.200 metrów kwadratowych jest doskonałym przykładem koegzystencji człowieka z przyrodą łączącej wysoki standard życia z doskonałą organizacją i zarządzaniem wspomnianym terytorium.

Niemniej jednak, niepowtarzalne piękno i środowisko naturalne nie są jedynymi czynnikami sprawiającymi, że Trentino to tak unikalne miejsce na świecie: według UNESCO, wyjątkowy charakter prowincji jest wynikiem wielowiekowej, niezwykle solidnej więzi, jaką tutejsza ludność nawiązała z przyrodą. Więzi, dzięki której na przestrzeni wieków szanowano i dbano o środowisko naturalne oraz szukano odnawialnych źródeł energii.

Nie tylko Dolomity: Geopark Adamello Brenta

W 2008 roku Park Przyrody Adamello Brenta został oficjalnie uznany jako Geopark dołączając tym samym do europejskiej i światowej grupy Geoparków UNESCO, którą w sumie stanowi 127 parków położonych na terenie 35 krajów. To wyjątkowe wyróżnienie jest potwierdzeniem bogatego i wyjątkowego dziedzictwa geologicznego masywu Aadamello i Dolomitów Brenta, a także wyrazem uznania za dbałość, ochronę i zrównoważony rozwój regionu.

Człowiek i przyroda dziś: zrównoważony rozwój Rezerwatu Biosfery Alp Ledro i Judicarii

Region rozciągający się od Dolomitów Brenta aż po jezioro Garda uznany został przez Komisję Zjednoczonych Narodów w 2015 roku jako „Rezerwat Biosfery”. Tym niezwykle prestiżowym wyróżnieniem przyznawanym w ramach programu UNESCO “MaB – Man and Biosphere” może dziś poszczycić się 669 rezerwatów na całym świecie, z czego 15 usytuowanych jest we Włoszech. Wszystkie z nich stanowią przykład doskonałej harmonii między człowiekiem, a naturą.

Rezerwat Alp Ledro i Judicarii to pierwszy w centralno-wschodniej części Alp i Dolomitów region wyróżniający się niezwykle bajkową scenerią i widokami rozciągającymi się od 3.173 m n.p.m. (Cima Tosa – najwyższy szczyt w Dolomitach Brenta) do 65 m n.p.m., nad jeziorem Garda. Pomiędzy znajdują się malowniczo położone łąki, pastwiska i lasy oraz tradycyjnie pielęgnowane pola uprawne. Zrównoważony rozwój i ochrona środowiska są niewątpliwie zasługą lokalnej ludności dbającej na co dzień o wpisane na listę UNESCO miejsce.

Niezwykła historia: domy na palach

się w Ledro i Fiave domy na palach wpisane zostały roku na światową listę zabytków UNESCO w 2011; to drugie tego typu miejsce w Trentino (na terenie Włoch znaleźć można w sumie 53 podobne miejsca). UNESCO doceniło ogromną wartość 111 „prehistorycznych osad na palach położonych na terenie Alp”, z których dwie znajdują się w Trentino. We wspomnianych miejscach znaleźć można dobrze zachowane, prehistoryczne pozostałości domów na palach, które pochodzą z okresu od 5 000 do 500 lat przed naszą erą. Odkryć tych dokonano w sześciu państwach: Szwajcarii, Austrii, Francji, Niemczech, Włoszech i Słowenii.

Więcej informacji znajdą Państwo na stronie www.visittrentino.info/en/trentino/dolomiti-unesco i www.visittrentino.info/en/trentino/dolomiti-unesco/unesco-in-trentino-mb